Tegenwoordig zie ik uit naar Sinterklaas. Heerlijk om via een gedichtje/surprise familie, vrienden en collega’s een vrolijke blijk van waardering te geven. Ik geniet ook van het plezier wat kinderen eraan beleven. Hoe is dat voor jou?
Toen ik klein was, was ik ook weleens angstig rond sinterklaastijd. Ik wist dat ik niet 100% van de tijd lief was geweest, dus zou ik de roe krijgen in plaats van wat lekkers? In de zak mee naar Spanje? En dan? De gruwel. Maar goed.
Wat vertelt Sinterklaas ons over dienend-leiderschap? Kan iedereen dienend-leiden?
“Kan iedereen dienend-leiden?”
Ooit vertelde Bas Blekkingh mij het volgende verhaal:
“Leef je eens in. Het is sinterklaastijd. Met zorg heb je een cadeau uitgezocht voor een kindje dat je graag mag. Op de grote stapel pakjes ligt dat cadeau en ook een cadeau voor jou, iets wat je graag wil hebben. Waar beleef je meer plezier aan? Het uitpakken van je eigen cadeau of het kindje wat zijn/haar cadeau uitpakt?”
Als ik dit verhaal tijdens een training dienend-leiderschap aanhaal, is er soms iemand die humorvol roept, “Nou als het de nieuwste iPhone is, dan weet ik het wel”. Maar vrijwel iedereen voelt direct ‘wow de blijdschap van dat kindje, die is onbetaalbaar’.
“Waar beleef je het meeste plezier aan?“
Het interessante is dat moeder natuur ons zo in elkaar gezet heeft dat we om andere mensen geven, dat we graag andere mensen helpen en genieten van hun groei en ontwikkeling. Dit zorgt voor het voortbestaan en de vooruitgang van onze soort. We maken positieve stofjes aan als we bijdragen aan het succes van anderen.
“Geluksstofjes maak je aan als je anderen helpt groeien.”
Het merendeel van de mensen heeft gelukkig gangbare hersenfuncties en wil dus van nature bijdragen aan de groei van anderen, want dat zorgt voor stofjes die ons gelukkig maken. Als we tegen die natuur in gaan, voelen we ons daar niet goed bij.
Toch gebeurt het geregeld dat we tegen onze natuur in gaan. Dat komt door onze conditionering en de context waarin we leven.
“Conditionering en context verhinderen handelen in lijn met onze natuur.”
Door gebeurtenissen uit het verleden vertonen we geregeld ‘harnas-gedrag’. Dat is gedrag wat energie kost, niet helemaal lekker voelt, maar wel redelijk primair lijkt ingegeven. Het is veelal ontstaan in de jonge jaren door dingen die we meemaakten en ons verteld werden door liefhebbende of minder liefhebbende anderen. Dit is de conditionering die ons regelmatig verhindert moeiteloos te leven en echt te leiden.
De context betreft de systemen en structuren waarmee we ons omringen. Of het nou gaat om de betonnen doos of metalen constructie waar je momenteel vermoedelijk in, achter of op zit, het performance managementsysteem, je urenregistratie, de prestatiedruk, de bonus, de wekelijkse vergadering, concurrentie op het werk, Facebook, je mail of WhatsApp. Al deze zaken leiden af van je natuurlijke zijn.
“Hoe zit dat dan?”
Iedere keer dat we een extern doel bereiken, een like krijgen of aan verwachtingen denken te voldoen, maken we dopamine aan. Dat is functioneel, want dopamine voelt goed en helpt ons zo verder te komen. Dopamine is echter ook heel verslavend. Het wordt bijvoorbeeld aangemaakt door het gebruik van alcohol, nicotine, gokken en bijvoorbeeld je telefoon (likes, WhatsApps).
Je kunt dus verslaafd raken aan prestaties. Iedere keer als je doelen bereikt, goede cijfers haalt, een bonus krijgt, krijg je een dopamine kick. Zo gaan mensen over de schreef, ze willen steeds meer en meer, steeds weer de kick. Verslaafden gaan heel ver om hun kick te krijgen, vaak zelfs ten koste van hun relaties en middelen.
Problemen gaan zich voor doen bij onbalans van stofjes in het menselijk lichaam. We missen dan namelijk de werkelijke vervulling die ontstaat als we ook andere stofjes voldoende aanmaken. Overigens kan de onbalans ook ingegeven worden door angst.
“Door conditionering en context onthouden we onszelf geluksstofjes.”
Balans wordt bevorderd door de stofjes serotonine en oxytocine. Deze twee stofjes zorgen voor fijne gevoelens, zoals voldoening, trots, vertrouwen en liefde. In tegenstelling tot dopamine, maak je serotonine en oxytocine vooral aan in connectie met anderen.
Deze pure geluksstofjes zorgen ervoor dat we samenwerken, ze versterken onderlinge banden. Wanneer we voelen dat we bij elkaar horen, voelen we ons sterk. Als je je echter zorgen maakt of mensen er echt voor je zijn of je angst hebt, dan kost dat energie. Het verzwakt je, je doet er alles aan om jezelf in veiligheid te brengen.
“Maar kan iedereen dan dienend-leiden?”
Als je onze biochemie bekijkt, dan kan ‘iedereen’ (96-97% van de mensen) dienend-leiden. We worden namelijk blij van de groei en het geluk van anderen. Let er maar eens op deze sinterklaasavond. Onze conditionering (angst) en context (prestatieprikkels) kunnen ons echter belemmeren te handelen in lijn met onze natuur.
De kunst is dus weer in contact te komen met wie we ten diepste zijn, zodat we een vervuld leven kunnen leiden in plaats van lijden. Dat vraagt dat we belemmerende overtuigingen en conditioneringen opruimen. En de context meer in lijn brengen met wie we zijn en wat we willen ervaren.
“Hoe zorg je ervoor dat je weer moeitelozer gaat leiden?”
Zes tips cadeau:
1. Word je bewust van situaties waar je blij van wordt en hoe dat komt.
2. Word je bewust van situaties die voor jou niet lekker lopen.
3. Benut die situaties om inzicht te krijgen in waar je tegen aanloopt en waar dat vandaan komt (conditionering en/of context).
4. Leer de energievretende en disfunctionele conditioneringen in jezelf oplossen.
5. Ga vaker de natuur in om jezelf lucht te geven, rust te ervaren en in verbinding te komen met je eigen natuur (wat voor jou werkt).
6. Bekijk (samen) de context waarin je werkt, wat kun je (met je collega’s) doen om negatieve prikkels te verminderen en een positieve context te creëren.*
“Van inzicht naar actie!”
Laat je (hieronder) weten hoe bovenstaande je verder helpt?
Heb je er nog vragen over? Dat lezen wij (Team Redpoint Company) ook graag.
2 reacties
Dank je wel voor wederom een interessant en prettig lezend blog
Graag gedaan! Blijf het verschil maken!